In dit tijdschrift veel Willette en tekst over de artiesten.
L’Art et le Beau no 4.
p. 9 Le retour de la foire de Neuilly
p.16 La Parisienne.
p. 30 Pierrot Fumiste
p 35 Le Chat Noir.
p 35 Le Joueur ou 30 ans de la Vie de Pierrot.
p 35: Il n’y a pas de roses sans épines.
Extrait du texte:
L’ART ET LE BEAU
Il y a des usines où on fait de faux Montmartrois, de faux Willette, on y fait le faux de tout, pour les marchands peu scrupuleux. En ,revanche les meilleurs artistes y créent leurs oeuvres et comme les écoles nouvelles y élaborent leurs efforts, il y a des marchands de tableaux en chambre, qui ont eu dans leurs magasins ou appartements des tas de toiles achetées cent francs, et que les Yankees disputent maintenant à coup de billets de mille francs. En de modestes res-de-chaussées de la rue Lepic furent empilées des collections de miljardaires. [-] plus tard Salis, le cabaretier du Chat noir accrocha à ses murs des œuvres qui passent aux musées de l’Etat, le Parce domine de Willette; à d’humbles caboulots les murs se couvraient d’études et de chefs d’œuvre, en un tohu-bobu amusant. Tous ceux qui partaient ensemble, à même date, pour la gloire et la lutte, laissaient dans ces auberges de rire et de fantaisie une trace de leur passage… [-]
Willette a repris le type de Pierrot, il l’a repris avec une belle personnalité, une telle vivacité, une telle franchise, une telle complexité qu’il lui impose sa marque. Il y a d’autres Pierrots, mais il y a le sien. Il y a le Pierrot de Chéret, mais il y a le Pierrot-Willette, différent de celui de Deburau, l’acteur, et du Pierrot des poëtes, des Pierrots de Banville, de celui de Laforgue. Il a un peu de tous les pierrots quoique celui de Laforgue ait pu plutôt être influencé par le sien que d’en recevoir la leçon, mais il est bien spécial, et c’est bien le rire espiègle de la fantaisie de la Butte qui écarquille ses yeux, ferme se bouche et dicte les légendes que Willette mettra au d’escorte, les discours, les clairons, on entendait ensuite la pompe des funérailles se dispersant dans le lointain. Ce rapin Montmartrois qui excelle aux parodies et aux farces il est souvent clown, il excelle à se déguiser, à se parer: d’où ces fêtes Mont- martroises comme le Bal des Quatre’z’Arts; il aime à rire, d’où ces cabarets dans le genre du Chat-Noir.
Le Chat noir au début, c’est Willette; l’essentiel de son importance est en Willette. Willette apportait dans l’art une note. particulière, une nuance nouvelle. Sa formule comme celle de presque tous ceux qui apportent aux yeux de leurs contem- porains l’émoustillement de tonalités imprévues, la saveur d’une fantaisie inedite, n’est point sans un grain d’archaïsme. Il se souvient avec bonheur des maîtres du XVIII siècle de la facture heureuse, sereine, claire, désinvolte de Boucher, de Fragonard, de St-Aubin. Il se souvient des dessins légers qui sont comme un amusement du crayon se posant à peine sur le papier, il se souvient aussi de la gamme des anecdotes, un peu galantes, un peu espiègles, parfois un peu touchantes, car Greuze aussi est du XVIIIe siècle. Plus près de lui, Willette a un ascendant. Quand Willette débute, il y a déjà plusieurs années que Chéret a multiplié sur les murs de Paris, ses danseuses agiles, ses bas de ses dessins. Tout ce Montmartre de Willette, Pierrots et Pierrettes est secoué d’un mouvement fou. Il est bien rare que la jupe de la Pierrette ou de la Colombine (c’est la même chose pour Willette) tombe à plis droits et tranquilles; d’abord elle est très courte et ne saurait avoir l’aspect majestueux d’une robe, ensuite très souvent le vent qui vient caresser les jambes des Pierrettes, s’amuse à retrousser les cotillons à faire apercevoir le plus possible des mollets ronds et des jupes ennuagées d’un peu de dentelle, si peu, mais il y en a. La Pierrette n’est point équipée à la paysanne. Avec un rien, un ruban, un bout de caloquet elle se fait son élégance. Si elle se promène souvent avec un carton sous le bras, c’est que la dureté de la vie et la pénurie de grosse fortune chez ses parents l’ont réduite à l’humble situation de trottin, mais ce n’est pas pour longtemps. Si on ne voit plus de rois épouser des bergères, on voit en revanche, beaucoup de banquiers offrir à des trottins magnifiques, l’hôtel coquet et la voiture fringante. C’est sur les ailes de la joie et de l’espérance que s’envolent les trottins de Willette. Elles ne marchent pas, elles s’élancent, vers où? vers la fortune, la gloire, l’amour! à défaut des multimillionnaires américains, le peintre n’est-il pas là, pour offrir un coin de son cœur et de son atelier, en auberge de bon présage, à la petite amoureuse qui veut devenir une grande courtisane. Et en attendant, elle a toujours Pierrot, Pierrot loustic, mais aimable et bon, pittoresque et curieux, naïf et perspicace, simplet et plein de philosophie. N’est-ce point parce qu’il est tout candide et tout blanc, qu’il adore boire avec les croque- morts qui sont tout noirs, sauf la face qui est blême et le nez qui étincelle de vermillon et d’écarlate? Mais s’ils ne sont pas beaux, la philo- sophie, la saine philosophie éclate dans leurs propos et aperçus. Personne ne boit mieux qu’eux, ni de meilleur creur parce qu’ils savent mieux que personne que la vie est courte; personne n’est aussi insouciant qu’eux, puisque personne ne vit comme eux, parmi la mort. Le croque-mort est fataliste, aussi Pierrot et Colombine ne dedaignent-ils point de s’asseoir près de lui, et lorsque le vin de Pierrot le rend mélancolique et l’incline à s’attendrir sur la brièveté de l’existence, Pierrot a tout près de lui cet exemple de facto sagesse.
La Colombine de Willette aime aussi à battre les chemina avec les postillons des vieilles diligences qui ont de larges bottes et des chapeaux ciréscocarde desquels pend une magnifique toulle de rubans multicolores. Souvent pour courie celle prétentaine, cette Colombine laisse de côté le costume coquet et court de Colombine, ou plutôt simplement elle le modifie; elle garde la petite jupe, mais elle met sur sa tête un bonnet phrygien et alors c’est, si vous voulez, la République, la France, ou plutôt c’est l’esprit français d’après Willette, convient à de prudentes petites l’esprit de Gravroche, tout trempé, comme on sait, des plus saines philosophies, celles que la vie apprend, loin des livres, à ceux à qui elle n’a point réservé de berceaux dorés. Elle a pour elle, cette petite Parisienne, la gaieté, la sveltesse, la joliesse, une beauté, qui si le Diable existait, viendrait certainement du Diable, puisque c’est un ensorcellement subtil et souriant qui affole Pierrot, le pauvre représentant douloureux du sexe masculin; elle a la santé du rire et l’appel physique vers la jole. Petites, menues, bien cambrées, ues fillettes de Willette claironnantes de la voix, épanouies du sourire, elles sont bien l’étincelle ardente qui passe devant les désirs de l’homme, ou vient allumer d’une simple approche toute sa sensualité; au surplus, filles de bohême, aimant, riant, sans façon, ingénues et perverses tout à la fois comme il personnes qui viennent du XVIII siècle et ont ajouté à leur expérience tout ce que peut y adjoindre un clair regard jeté sur le XVIII arrondissement, et son voisin le IX! Prudentes elles le sont, mais seulement depuis que leur bonnet a voltigé, ivre de liberté et d’air pur, par dessus les Moulins, par dessus le Moulin de la Galette. C’est à peine si elles ont cher- ché à le retenir. Elles ont une vague idée, depuis leur toute jeunesse, que leur vraie vie ne commencera qu’après que ce bonnet aura disparu, bien loin, bien loin, ou se sera accroché si haut, aux ailes du moulin que ce serait chimére de penser à l’y aller chercher. Elles disent si complètement Montmartre dont elles sont les fruits veloutés. et Pierrot dit si complétement Montmartre, lui qui représente les candeurs de tous ceux qui y viennent, et les désirs de tous ceux qui y sont nés, qu’il est inutile à Willette de dessiner le décor, pour situer ses personnages. Dans ses toiles, il se borne à indiquer au loin les ailes du Moulin qui tourne, emportant les menus pantalons ornés de dentelles, où il peint des toits, des toits sur lesquels court un sabbat de chats amoureux; on sait toujours que c’est Montmartre, ces endroits nou point de vice, mais de candeur ingénue qui compte le baiser parmi les biens et non parmi les maux. Parce Domine! dit Willette, en titre de cette grande toilet qui ornait les parois du cabaret du Chat Noir, et dont l’Etat pensera à faire un jour l’ornement d’un Musée! Evidemment Willette, un peu pieux, un peu sceptique, un peu crédule, un peu tourmenté comme l’est Pierrot, dira à son Dieu: Pardonnez-leur, parce qu’elles ne savent ce qu’elles font, mais il considère comme tout-à-fait établi et de règle certaine, qu’elles n’ont pu avoir tort, car pour commettre le péché, encore faut-il pouvoir se douter de ce qu’est le péché, car autrement on ne fait qu’obéir aux appels impérieux et aux ordres catégoriques de la nature. *
Il est très-vrai, ce Montmartre de Willette, qui consiste en ce si simple décor des passages alertes de belles filles, il en est d’autres qui sont vrais aussi. Le houlevard de fête s’enfonce dans les quartiers ouvriers, et tout autour de Montmartre, la misère grouille, les raidillons, les étages d’escaliers interminables Second Empire, à coup sûr après la guerre alors que la littérature préludait à doter Montmartre d’une forme satirique curieuse, propre, personnelle, d’ac- cent populaire et faubourien. [-]
(Nederlands; gegenereerd dus met fouten.)
Fragment uit de tekst:
KUNST EN SCHOONHEID
Er zijn fabrieken waar ze nep Montmartres maken, nep Willettes, ze maken daar van alles namaak, voor gewetenloze kooplieden.
Aan de andere kant creëren de beste kunstenaars daar hun werken en terwijl de nieuwe scholen hun inspanningen daar ontwikkelen, zijn er handelaren in slaapkamerkunst, die stapels doeken in hun winkels of appartementen voor honderd frank hebben gekocht, en dat de Yankees nu ruzie makend met biljetten van duizend frank. Op de bescheiden begane grond van de rue Lepic lagen verzamelingen van miljardairs opgestapeld. [-]
later hing Salis, de herbergier van de Chat Noir, werken aan zijn muren die naar de staatsmusea gingen, het Parce Dominant de Willette;
In eenvoudige caboulots waren de muren bedekt met studies en meesterwerken, in een amusant rumoer. Allen die samen op dezelfde datum vertrokken voor glorie en strijd, lieten een spoor achter van hun passage in deze herbergen van gelach en fantasie… [-]
Willette heeft het Pierrot-type gekozen, hij heeft het met een prachtige persoonlijkheid, zo’n levendigheid, zo’n openhartigheid, zo’n complexiteit genomen dat hij zijn stempel op hem drukt.
Er zijn andere Pierrots, maar er is de zijne. Er is de Pierrot van Chéret, maar er is de Pierrot-Willette, verschillend van die van Deburau, de acteur, en van de Pierrot van de dichters, van de Pierrots van Banville, van die van Laforgue. Hij heeft een beetje van alle Pierrots, hoewel die van Laforgue liever door hem beïnvloed had kunnen worden dan dat hij er de les uit zou moeten trekken, maar hij is heel bijzonder, en het is inderdaad de ondeugende lach van de fantasie van La Butte die zijn ogen wijd openzet. sluit zijn mond en dicteert de legendes die Willette aan de escorte zal voorleggen, de toespraken, de bugels, en toen hoorden we de pracht van de begrafenis in de verte verdwijnen. Deze schurk uit Montmartre die uitblinkt in parodieën en grappen, hij is vaak een clown, hij blinkt uit in het vermommen van zichzelf, in het opsmukken van zichzelf: vandaar deze Montmartre-festivals zoals het Bal des Quatre’z’Arts; hij houdt van lachen, vandaar deze cabarets zoals Le Chat Noir.
Le Chat Noir is in het begin : Willette;
het grootste deel van het belang ervan ligt in Willette. Willette bracht een aantekening bij art. vooral een nieuwe nuance. Zijn formule is, net als die van bijna iedereen die hun tijdgenoten de prikkeling van onverwachte tonen, de smaak van een originele fantasie, in de ogen van hun tijdgenoten brengt, niet zonder een vleugje archaïsme. Hij herinnert zich met plezier de 18e-eeuwse meesters van de vrolijke, serene, heldere, ongedwongen stijl van Boucher, Fragonard, St-Aubin. Hij herinnert zich de lichte tekeningen die als een vermaak zijn van het potlood dat nauwelijks op het papier rust, hij herinnert zich ook de reeks anekdotes, een beetje galant, een beetje ondeugend, soms een beetje ontroerend, want Greuze stamt ook uit de 18e eeuw. . Dichter bij hem heeft Willette een overwicht.
Toen Willette begon, was het al enkele jaren geleden dat Chéret zich had vermenigvuldigd op de muren van Parijs, zijn behendige dansers, zijn kousen van zijn tekeningen.
Heel dit Montmartre van Willette, Pierrots en Pierrettes wordt opgeschud door een gekke beweging. Het komt zeer zelden voor dat de rok van Pierrette of Colombine (hetzelfde geldt voor Willette) in rechte, rustige plooien valt; ten eerste is het erg kort en kan het niet de majestueuze uitstraling van een jurk hebben, en dan geniet de wind die de benen van de Pierrettes komt strelen er heel vaak van om de feestartikelen op te rollen om zoveel mogelijk van de ronde kuiten en rokken bedekt met een beetje kant, zo weinig, maar er is wel wat. La Pierrette is niet uitgerust als een boerin. Met niets, een lint, een hoedje bereikt ze haar elegantie. Als ze vaak met een kartonnen doos onder haar arm loopt, komt dat doordat de hardheid van het leven en het gebrek aan groot fortuin bij haar ouders haar hebben teruggebracht tot de bescheiden situatie van een drafje, maar dat duurt niet lang. Als we geen koningen meer zien trouwen met herderinnen, zien we daarentegen wel veel bankiers prachtige jongeren, het stijlvolle hotel en de onstuimige auto aanbieden. Het is op de vleugels van vreugde en hoop dat de kinderen van Willette op de vlucht slaan. Ze lopen niet, ze haasten zich, waarheen? op weg naar fortuin, glorie, liefde! Is de schilder er, bij gebrek aan Amerikaanse multimiljonairs, niet om in een herberg met goede voortekenen een hoekje van zijn hart en zijn atelier aan te bieden aan de kleine minnaar die een grote courtisane wil worden? En ondertussen heeft ze nog Pierrot, een waardeloze Pierrot, maar aardig en goed, pittoresk en nieuwsgierig, naïef en inzichtelijk, eenvoudig en vol filosofie.
Is het niet omdat hij zo openhartig en blank is dat hij graag drinkt met begrafenisondernemers die allemaal zwart zijn, behalve het gezicht dat bleek is en de neus die schittert van vermiljoen en scharlakenrood? Maar als ze niet mooi zijn, schijnt filosofie, gezonde filosofie door in hun woorden en inzichten. Niemand drinkt beter dan zij, noch met een beter hart, omdat zij beter dan wie dan ook weten dat het leven kort is; niemand is zo zorgeloos als zij, omdat niemand zoals zij leeft, tussen de dood. De begrafenisondernemer is een fatalist, dus Pierrot en Columbine hebben er geen moeite mee om naast hem te zitten, en wanneer Pierrots wijn hem melancholisch maakt en hem doet verzachten over de kortheid van het bestaan, heeft Pierrot dit voorbeeld van feitelijke wijsheid dichtbij zich. La Columbine de Willette houdt er ook van om op pad te gaan met de postiljons van de oude postkoetsen, met grote laarzen en gewaxte hoeden waaraan een prachtige tule van veelkleurige linten hangt. Om de pretentieuze het hof te maken, laat deze Columbine vaak het kokette en korte kostuum van Columbine buiten beschouwing, of past hij het eenvoudigweg aan; ze houdt het rokje aan, maar ze zet een Frygische muts op haar hoofd en dan is het, zo je wilt, de Republiek, Frankrijk, of beter gezegd de Franse geest volgens Willette, geschikt voor de verstandige kleine geest van Gravroche, doordrenkt Zoals we weten, in de gezondste filosofieën, de filosofieën die het leven leert, verre van boeken, aan degenen voor wie het geen gouden wiegen heeft gereserveerd. Ze heeft voor haar, deze kleine Parijzenaar, opgewektheid, slankheid, schoonheid, een schoonheid die, als de Duivel bestond, zeker van de Duivel zou komen, aangezien het een subtiele en glimlachende betovering is die Pierrot, de arme, pijnlijke vertegenwoordiger van de man, in paniek brengt. geslacht; ze heeft de gezondheid van lachen en de fysieke aantrekkingskracht op lachen. Kleine, kleine, goed gebogen, kleine Willette-meisjes met trompetterende stemmen, vol glimlachen, ze zijn inderdaad de vurige vonk die aan de verlangens van de mens voorbijgaat, of die met een eenvoudige benadering al zijn sensualiteit aan het licht brengt; Bovendien zijn bohemienmeisjes, liefdevol, lachend, zonder ceremonieel, naief en pervers tegelijk, zoals deze mensen die uit de 18e eeuw komen en aan hun ervaring alles hebben toegevoegd wat een heldere blik op het 18e arrondissement kan toevoegen, en zijn buurman de IX! Voorzichtig zijn ze, maar pas sinds hun pet wapperde, dronken van vrijheid en zuivere lucht, over de Moulins, over de Moulin de la Galette. Ze probeerden hem nauwelijks tegen te houden. Ze hebben al sinds hun jeugd het vage idee dat hun echte leven pas zal beginnen nadat deze pet heel, heel ver weg is verdwenen, of zo hoog aan de vleugels van de windmolen heeft gehangen dat het fantasievol zou zijn om eraan te denken. haal het. Ze spreken zo volledig over Montmartre, waarvan zij de fluweelzachte vruchten zijn. en Pierrot beschrijft Montmartre zo volledig, hij die de openhartigheid vertegenwoordigt van iedereen die daar komt, en de verlangens van iedereen die daar geboren is, dat het voor Willette nutteloos is om de setting te tekenen, om zijn personages te situeren. In zijn schilderijen beperkt hij zich ertoe in de verte de vleugels van de spinnerij aan te duiden, terwijl hij de met kant versierde broekjes meeneemt, waar hij daken schildert, daken waarop een sabbat van liefhebbende katten loopt; we weten altijd dat het Montmartre is, deze plaatsen waar geen ondeugd bestaat, maar een ingenieuze openhartigheid die kussen tot de goederen en niet tot de kwaden rekent. Omdat domineren! zei Willette, als de titel van dit grote toilet dat de muren van het cabaret Chat Noir sierde, en dat de staat ooit zal overwegen om het ornament van een museum te maken! Het is duidelijk dat Willette, een beetje vroom, een beetje sceptisch, een beetje goedgelovig, een beetje gekweld zoals Pierrot, tegen zijn God zal zeggen: Vergeef het hen, want ze weten niet wat ze doen, maar hij beschouwt alles als een vaststaand feit en een bepaalde regel dat ze het niet bij het verkeerde eind hadden kunnen hebben, want om zonde te begaan moet men nog steeds kunnen vermoeden wat zonde is, omdat men anders alleen maar gehoorzaamt aan de heerszuchtige oproepen en categorische bevelen van de natuur. * Het is heel waar, dit Montmartre van Willette, dat bestaat uit deze eenvoudige versiering van de levendige passages van mooie meisjes, er zijn andere die ook waar zijn. De feestgolf dringt door tot in de arbeiderswijken, en overal rondom Montmartre wemelt het van de armoede, de steile hellingen, de eindeloze trappen. Tweede Keizerrijk, zeker na de oorlog, toen de literatuur de voorbode was om Montmartre een merkwaardige, zuivere, persoonlijke satirische vorm te geven. , met een populair en voorstedelijk accent. [-]
